O rozmaitych formach, jakie dają o sobie znać w dzisiejszej filozofii (przeł. M. Pańków)

Abstrakt

Niniejszy tekst jest pierwszym rozdziałem jenajskiej rozprawy Hegla O różnicy między Fichteańskim i Schellingiańskim systemem filozofii (tzw. Differenzschrift). Stanowi bardzo ważny dokument w rozwoju filozoficznym autora Fenomenologii ducha. Słychać w nim echa programu Vereinigungsphilosophie; znaleźć też można potwierdzenie tezy, że filozofia jest dla Hegla głównie wyrazem pewnej historycznej duchowej całości. Fragment dokumentuje początki procesu usamodzielniania się Hegla: od Fichtego, ale też od Schellinga – choć zwłaszczaod tego ostatniego jest jeszcze silnie zależny teoretycznie na poziomie werbalnym, dlatego pojawiają się pewne niejasności. Hegel rozprawia się tu z „antykwaryzmem filozofii akademickiej”, z popularnymi filozoficznymi poglądami epoki na temat rozumu i wiary (Jacobi), biorąc stronę myśli spekulatywnej Fichtego i Schellinga. Jednocześnie buduje on po cichu swoją opozycję wobec nich.