Europa pachnąca partykularzem? Nowe Abdery w Europie środkowej albo przyzwolenie na pospolitość (przeł. M. Chmurski)

Abstrakt

Poddając analizie wywodzący się jeszcze ze źródeł antycznych motyw partykularza (Nowych Abder, mista głupców, Ciemnogrodu), autor dostrzega w nim wyobrażenie kluczowe dla rozpoznania kultur narodowych w perspektywie historii kultury regionu od końca XVIII wieku niemal do dziś. Wyobrażenia Innego, które rozwijają się w wariacjach toposu Nowych Abder rzutują bowiem również na obraz siebie: model ten, którego składowe stanowią wyobrażenia czysto kulturowe, zachęca do zauważenia w trybie komicznym progu, począwszy od którego zaistnienie Innego (postrzeganego jako inny, gdyż... zupełnie głupi) staje się możliwe do zniesienia w przestrzeni wspólnej. Tym samym motyw Nowych Abder stanowi ważki, choć zapomniany kontrapunkt literatury romantycznej, co autor dokumentuje na przykładzie literatur czeskiej, polskiej, austriackiej, węgierskiej i serbskiej.