Przemoc i terror

Abstrakt

Przemoc, zdaniem Autorki artykułu, jest jedną z „kategorii" organizujących współczesne myślenie. Podejmując refleksję nad przemocą, sięga ona do klasycznych prac na ten temat - by zarysować bogate pole znaczeniowe tej kategorii. Więcej uwagi poświęca rozważaniom Edwarda Dembowskiego, który wyodrębnił różne rodzaje przemocy, w tym przemoc umysłową. Nie podziela jednak jego wiary, iż wraz z rozwojem oświaty ten rodzaj przemocy musi upaść. Odwołując się do rozważań H. Arendt, Marksa i Heideggera, Autorka twierdzi, że elementy przemocy kryją się w każdym naszym działaniu, i to w znaczeniu tak negatywnym, jak i pozytywnym. Przemoc może być nieodłączna od twórczości. W negatywnym świetle ukazuje się wówczas, gdy wyradza się w terror. Inspiracją do prześwietlenia związków przemocy z terrorem jest książka Bronisława Baczki Jak wyjść z Terroru, a problemem zadane w jej tytule pytanie. Wyjść z terroru niełatwo, a psychologia i psychiatria także mają trudności w leczeniu skłonności do terroru jednostek na pozór normalnych. Podobnie z przemocą - jest ona, jak przyjmuje Autorka za Heideggerem, jakoś wpisana w nasze istnienie. Nie każda kończy się terrorem. Fakt, iż nie potrafimy (lub nie chcemy) z nim walczyć, świadczyć ma o podatności człowieka na zło i naszej moralnej słabości.