Zrozumieć rewolucję

Abstrakt

Bronisław Baczko przez wydawcę Politiques de la Revolution française nazwany został „uznanym w świecie historykiem Oświecenia i Wielkiej Rewolucji Francuskiej". Sam zwykł o sobie mówić, że jest historykiem idei czy historykiem filozofii, w żadnym zaś razie filozofem. Inaczej na jego twórczość patrzyli uczniowie, którzy ze względu na rodzaj postawionych swoim bohaterom pytań i wypracowane kategorie skłonni byli uważać go za filozofa. Ta tożsamość Baczki nie była jednak czymś raz na zawsze ustalonym. Okazało się, że ewoluując od pracy o Rousseau, wobec którego zastosował nieobecną u niego kategorię alienacji, poprzez tropienie zbiorowych nadziei i marzeń ludzi Oświecenia w Lumières de l'utopie w stronę rozumienia rewolucji, stworzył pracę historyczną Jak wyjść z Terroru (Comment sortir de la Terreur), która zabrzmiała jako głos w bieżącej dyskusji politycznej... Ostatnia dotąd książka Baczki Politiques de la Revolution française stanowi dopełnienie poprzedniej i kontynuację tej linii rozwojowej, w której samoidentyfikacja myśliciela i próba zrozumienia rewolucji splata się z odmiennym określaniem jego tożsamości w recepcji - w kategoriach tego, co aktualne, co jednak nie daje się w prosty sposób przełożyć na polskie realia, choć umożliwia lepsze ich zrozumienie.