Rasa czy principium. O dziejach przemian formuły polskości w XIX i XX wieku

Abstrakt

W swoim eseju Janusz Maciejewski podejmuje rozważania nad przemianami formuły Polski i Polaka w XIX i w znacznej części XX wieku. Omawia cztery najistotniejsze, istniejące do XIX stulecia znaczenia wspomnianych terminów. Autor porusza temat języka i religii jako istotnych elementów w tworzeniu się narodu polskiego. Dużo uwagi poświęca kształtowaniu się świadomości narodowej w poszczególnych warstwach społecznych. Analizuje znaczenie i działalność ruchów narodowych i asymilacyjnych, a także pozycję i sytuację Żydów w Polsce. W konkluzji zauważa, jak bardzo dla współczesnej formuły polskości istotna była wieloetniczność i wielokulturowość.