Narzuca się pytanie, czy cokolwiek stanowi o jedności kognitywistyki. Można by odpowiedzieć, że wszak to pytanie banalne, bo wiadomo, chodzi o procesy poznawcze. Ale przecież są tacy, którzy chcą badać też emocje i nastroje, posługując się takimi samymi metodami, jak inni kognitywiści, a więc tworząc bogate, często obliczeniowe modele zdolności systemów poznawczych; inni zaś interesują się bardziej rezultatami poznania, np. widocznymi w postaci pewnej struktury gramatycznej języków naturalnych. Klucza do większej jedności kognitywistyki szuka się więc zwykle w jej fundamentalnych pojęciach teoretycznych. Takim pojęciem jest pojęcie reprezentacji.

Marcin Miłkowski

Aby zrozumieć, czym są wewnętrzne reprezentacje (percepcje, myśli), nie stosujemy pojęcia poprawnego funkcjonowania bezpośrednio do samych reprezentacji, ale do mechanizmów, których funkcją jest tworzenie i posługiwanie się wewnętrznymi reprezentacjami. Kiedy mechanizmy wytwarzające reprezentacje funkcjonują poprawnie, wytwarzają reprezentacje adekwatnie do sytuacji, w których znajduje się dany organizm. U ludzi mechanizmy te są niezwykle złożone; wśród nich są mechanizmy tworzenia przekonań i pragnień, a także mechanizmy formułowania pojęć, wnioskowania, podejmowania decyzji i działania. Kiedy cały system działa poprawnie, mechanizmy odpowiedzialne za tworzenie przekonań wytwarzają prawdziwe przekonania, a mechanizmy odpowiedzialne za pragnienia wytwarzają pragnienia, których spełnienie jest korzystne dla organizmu.

Ruth Garrett Millikan